W prezencie Wielkanocne Czeskie Przysmaki!
Na Wielkanoc każda prawdziwa gospodyni w Czechach przygotowuje smakowite wypieki świąteczne, na przykład popularne baranki biszkoptowe w polewie czekoladowej lub cukrowej, pierniczki, mazance – ciasta drożdżowe, w kształcie bochenka, z rodzynkami czy judaszki – drożdżowe bułeczki natarte miodem.
Mazanec
Święta wielkanocne nie mogą obejść się bez słodkiego mazanca, pieczonego tradycyjnie w Wielką Sobotę (w Czechach zwaną Białą Sobotą). Nazwa ciasta pochodzi od dawnego pieczywa wielkanocnego, które krojono na kromki, maczano w winie i smarowano (mazało) miodem. Przepisy na mazance różniły się, w zależności od regionu i statusu materialnego gospodarzy. Zwykle przygotowywano je z ciasta drożdżowego, czasem dodawano migdały i rodzynki lub orzechy czy suszone owoce. Wilgotności nadawały ciastu śmietana i twaróg.
|
Składniki: 230 g mąki, 100 g mąki krupczatki, 1/2 kostki drożdży, 115 ml letniego mleka, 60 g cukru, cukier waniliowy, 70 g miękkiego masła, 4 g soli, 2 łyżeczki skórki cytrynowej, 1 jajko, 5 g rodzynek, 5 g posiekanych migdałów
|
Przygotowanie:
W misce zmieszać mąkę i krupczatkę, wlać 2/3 mleka i dodać rozdrobnione drożdże. Powoli wymieszać składniki do uzyskania gęstego ciasta. Posypać ciasto z wierzchu gładką mąką i pozostawić do wyrośnięcia w ciepłym miejscu na około 30 minut. Dodać pozostałe składniki, wlać resztę mleka i dokładnie wyrobić. Na końcu dołożyć rodzynki i migdały. Ciasto wyjąć z miski i pozostawić na stolnicy na 30 minut, aby odpoczęło. Uformować bochenek i położyć na blachę. Pozostawić jeszcze przynajmniej na godzinę w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Wyrośnięty mazanec natrzeć roztrzepanym jajkiem, posypać płatkami migdałowymi i lekko. Piec 40–50 minut w piekarniku rozgrzanym do 160 °C. |
Judaszki wielkanocne
Ciastka drożdżowe, nacierane miodem, najczęściej w kształcie stryczka lub kręconego sznura, pieczone są tradycyjnie wieczorem w Wielką Środę (w Czechach zwaną Szkaradną Środą). Zgodnie z tradycją, ten kto zje judaszka o świcie w Wielki Czwartek (w Czechach zwany Zielonym Czwartkiem), przez cały rok będzie chroniony przed ludzką zdradą, ukąszeniem węża i użądleniem pszczoły. Jeśli nie chce się wam wstać o świcie, wystarczy jeśli zjecie judaszka w Wielki Czwartek na śniadanie.
|
Składniki: 500 g mąki, 70 g masła w temperaturze pokojowej, 2 żółtka, 300 ml śmietany do gotowania, 80 g cukru, 25 g drożdży, 4 g soli, szczypta startej gałki muszkatołowej, skórka z 1/4 cytryny. Do natarcia: 1 jajko, 2 łyżki miodu, 1 łyżka masła |
Przygotowanie: Wymieszać drożdże z łyżeczką cukru i zalać 100 ml letniej śmietany, wmieszać łyżkę mąki i pozostawić do wyrośnięcia. Wszystkie pozostałe składniki wymieszać, dodać zakwas i wyrobić na lepiące się ciasto. Ugniatać około 5-10 minut, aż ciasto będzie gładkie i sprężyste jak plastelina. Z ciasta uformować kulę, włożyć do miski, przykryć folią i pozostawić na około godzinę do wyrośnięcia, powinno podwoić swoją objętość. Wyłożyć ciasto, ugnieść, aby uszło z niego powietrze i podzielić najpierw na 4 części, potem na 8 i w końcu na 24 kawałki takiej samej wielkości. Z każdego kawałka uformować cienki wałeczek około 20-25 cm. Formować węzełki i ułożyć na blachę wyłożoną papierem do pieczenia – ciastka powinny się zmieścić na 2 blachach. Ciastka natrzeć jajkiem roztrzepanym z 2 łyżkami wody i pozostawić na 20 minut do wyrośnięcia. Piekarnik nagrzać do 190 stopni. Wyrośnięte ciastka natrzeć jajkiem i włożyć do piekarnika. Piec 15 minut na złoty kolor. Podgrzać miód, odstawić, dodać masło pokrojone na kosteczki i wymieszać do rozpuszczenia. Powstałą gęstą masą posmarować upieczone judaszki zaraz po wyjęciu z piekarnika. |
Baranek wielkanocny
Baranek z biszkoptowego, ucieranego, serowego lub drożdżowego ciasta jest tradycyjną ozdobą czeskich stołów w Wielkanoc. Do jego upieczenia potrzebna jest specjalna forma i trochę zręczności. Z pewnością warto spróbować!
|
Składniki: 200 g mąki krupczatki, 120 g cukru , 4 łyżki gorącej wody, 4 jajka, 1 garść orzechów włoskich, rum, 1 cukier waniliowy, 4 łyżki oleju, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, 1 garść rodzynek, tłuszcz do posmarowania formy, bułka tarta do posypania dna |
Przygotowanie: Oddzielić żółtka od białek. Białka ubić na gęstą pianę. Żółtka utrzeć z cukrem i cukrem waniliowym, dodać gorącą wodę i olej. Lekko wymieszać mąkę z proszkiem do pieczenia, dodać posiekane orzechy, rodzynki namoczone wcześniej w rumie. Na końcu dodać ubite białka. Ciasto biszkoptowe wlać do formy natartej tłuszczem i posypać bułką tartą. Przykryć drugą połową formy i piec baranka w 180 °C przez około 40 minut. Po upieczeniu delikatnie oddzielić ciasto od formy cienkim nożem lub łopatką i pozostawić do wystygnięcia. Następnie wyjąć ciasto. Barankowi zrobić oczy z rodzynek i polać czekoladową lub cytrynową polewą. |
Farsz wielkanocny
Święta wielkanocne w Czechach kojarzą się z tradycyjnymi potrawami: w Wielką Środę (w Czechach - Szkaradną Środą) jadło się omlety z porwanego ciasta (czes. trhanec), ponieważ danie powinno tego dnia wyglądać brzydko, jak nieudane. W Wielki Czwartek (w Czechach - Zielony Czwartek) na stole powinny znaleźć się dania, w których dominował kolor zielony (z dodatkiem pietruszki, szpinaku czy młodych pokrzyw). W Wielki Piątek jedzono ryby lub gęste zupy. W Wielką Sobotę (w Czechach - Białą Sobotę) popularną potrawą był farsz wielkanocny. Na Wielkanoc, obok ciast, mazanców, judaszy, baranków wielkanocnych i innych słodkich przysmaków, na stole królował rosół i pieczone mięso. W Poniedziałek Wielkanocny szykowano głównie dania z jajek i pieczono następną porcję farszu wielkanocnego.
Tradycyjnym składnikiem farszu jest mięso wędzone z dodatkiem świeżych ziół.
|
Składniki: 800 g mięsa wędzonego, 8 rogalików lub 1 bułka paryska, 8 jajek, 250 ml mleka, sól i pieprz, gałka muszkatołowa, kilka garści ziół, według uznania – młode pokrzywy, natka, szczypiorek, ..., smalec i bułka tarta do posypania formy |
Przygotowanie: Mięso wędzone ugotować w wodzie i pozostawić do wystygnięcia. Pokroić następnie w kosteczki. Rogaliki lub bułkę paryską pokroić w kosteczki i włożyć do większej miski. Żółtka roztrzepać w mleku, posolić, popieprzyć i doprawić gałką muszkatołową. Wlać na pieczywo i pozostawić do nasiąknięcia. Dodać pokrojone mięso. Zioła posiekać, dodać do miski i wszystko wymieszać. Na końcu dodać pianę z białek. Formę do pieczenia posmarować smalcem, posypać bułką tartą i wlać ciasto. Piec w 200 stopniach przez około 35–40 minut na złoty kolor. |
Więcej przepisów kulinarnych w języku polskim znajdziecie na stronie http://www.czechspecials.cz/uvod?lang=pl-pl
